Atıf Efendi Kütüphanesi, İstanbul Vefa’da, Vefa Caddesi’nde Başdefterdar ve divan sahibi bir şair olan Atıf Mustafa Efendi’nin 1741 yılında yaptırmış olduğu bağımsız binası olan bir kütüphanedir. Osmanlı devletinde bağımsız bir binaya sahip olan ikinci kütüphanedir. Birinci kütüphane ise 1678 yılında Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından yaptırılan Köprülü Kütüphanesi’dir.
Başdefterdar Atıf efendi tarafından 1741 yılında İstanbul vefa semtine yaptırılmıştır. Avluya ve bahçeye sahip olan kütüphanenin ana kapısı üzerinde” Darül kütübi Atıf 1289″ yazmaktadır. Âtıf Efendi’nin kayınbiraderi Darphâne-i Âmire Başkâtibi Hacı Ömer Efendi’nin ,Şeyhülislâm Veliyyüddin Efendi nin ve kütüphanin en önemli hibesi olarak nitelendirilen Mehmet Zeki Pakalın’ın katkıları ile birlikte kütüphane değerli eserlerden meydana gelen zengin bir koleksiyona sahiptir.
Üç hâfız-ı kütüb, bir şeyhülkurrâ, bir suyolcu, bir mücellit ve bir marangoz görevlendirilmekle birlikte bu görevlilerin Kütüphanenin yanında yaptırılan lojman diyebileceğimiz evlerde oturmaları şart koşulmuş , hâfız-ı kütüblerin haftada beş gün sabahtan akşama kadar görev başında bulunmaları istenmişti . Hâfız-ı kütüblere ayrıca kütüphaneciliğin dışında, kütüphanede cemaatle kıldırılacak namazlarda imamlık, müezzinlik gibi ek görevler de verilmişti.Bugün Âtıf Efendi Kütüphanesi’nde tamamı dijital ortama aktarılmış toplam 2775 yazma eserin yanısıra birçok eserin tek veya nâdir nüshalarının yanında önemli sayılabilecek sayıda müellif hattıyla yazılmış veya meşhur âlimler tarafından istinsah edilmiş 30.000 civarında eski ve yeni basma eserler bir arada bulunmaktadır.