Bir sokak ve bir tarih

Posted by fahri Eylül 3, 2020

BİR SOKAK ve bir TARİH

Bir zamanların Alman Konsolosluğu nasıl nasıl şehbender sokağı oldu?  Şehbender Sokağı, Asmalı Mescid Mahallesi’nde ve Sofyalı sokağı ile Minare sokağı arasında yer alıyor.  Sokağa girdiğimizde iki sokak ismine dikkat ettik. Sol taraftaki duvarda Şeyh Bender yazarken sağ taraftaki duvarda da Şehbender sokak yazıyor. Konu ile ilgili kısa bir araştırma yaptıktan sonra Araştırmacı Behzat Üsdiken’in konu ile ilgili yazdıklarına ulaştık.  Şehbender sokağın 1860’dan 1955’e kadar olan serüvenini, bu sokaktan gelip geçen ilginç simaları yazdığı araştırmada edindiğimiz bilgiler şöyle : “Bu sokağın adı Şehbender olmasına karşın, nedeni bilinmez, yeni konan sokak tabelası üzerinde Şeyh Bender yazmaktadır. (1990’dan sonra).

Şehbender sokağının adının asıl kaynağı, oluşmaya başladığı 1860 yılındaki olaylara ve sokakta yaşayanlara dayanmaktadır. O dönem sokağa Rue de la Chancellerie adı verilmişti. Tabii ki bunun da bir nedeni vardı. Çünkü o dönemde Asmalı Mescid caddesinden Sofyalı sokağın girişinin hemen başında, köşede Almanların konsolosluk bürosu vardı. Sokağın adı bu nedenle verilmiş idi.

O dönemler Almanlarla Avusturyalılar özellikle Chanceller kelimesini konsolos karşılığı olarak kullanırlardı. Nitekim Alman konsolosluk bürosunun burada olması nedeniyle sokağa bu ad verilmişti.

1933 yılından sonra sokak isimlerinin Türkçe karşılıkları ile değiştirilmesi sırasında bu sokağın adı da, Chanceller kelimesinin Türkçe’deki tam karşılığı olan Şehbender olmuştur.

Büyük Türk Sözlüğü’ne göre Şehbender’in karşılığı Konsolos’tur. Ayrıca 1868’den bu yana yayımlanan bütün şehir rehberlerinde ya da annuaire’lerde sokağın adı Chancellerie yani Şehbender olarak geçmektedir.

Bunun dışında Osman Nuri Ergin’in 1934 yılında yayımlanan İstanbul Şehir Rehberi’nde de sokağın adı Şehbender’dir. Aynı şey İstanbul Belediyesi tarafından 1971 yılında yayımlanan Şehir Rehberi için de geçerlidir.

Keza 1989 yılında Aysa Limited tarafından yayımlanan İstanbul A-Z Rehber Atlas’ta da gene adı Şehbender olarak geçmektedir.”

Kaynak: https://www.hurriyet.com.tr/gundem/sehbender-sokagi-39115433