Bu sokağa adını veren Paşa kim biliyor musunuz?
Fatih İlçesinde bulunan Fevzi Paşa Caddesine isim veren şahıs hem karıştırılır. Fevzi Paşa Caddesi, T.C Genel Kurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak’tan mı geliyor acaba. Hayır. Sadece isim benzerliği var. Ve ikisi de mareşal. Ama bu caddeye adını veren Fevzi Paşa öyle biri ki bir dönemi açıp yeni bir dönemin başlamasına sebep olan paşadır. Ayrıca Osmanlı döneminin ilk “mareşallik” unvanını alan paşasıdır. 2. Mahmut’un Vezirlerinden Ahmet Fevzi Paşa ya da Firari Ahmet Fevzi Paşa diye bilinir. Firari kısmını anlatmayacağım şimdilik onu sona bıraktım ama. Bakın bu paşamız Osmanlı döneminde neler yapmış:
İLK MAREŞALIMIZ AHMET FEVZİ PAŞA OLDU
1826’da Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasının ardından yeni ve hızlı bir askerli birlik kurulması gerekiyordu. İşte bunu 17 gün gibi kısa sürede başaran Ahmet Fevzi Paşa’dır. Rediflik onun sayesinde bir askerî rütbe hâline getirildi. Bilinen ilk müşir Ahmet Fevzi Paşa olup Mabeyn Müşiri rütbesini 25 Haziran 1832 tarihinde almıştır. 1833’te ise Damat Gürcü Halil Rıfat Paşa ilk Tophane Müşiri oldu. Bolu’ya giderek buralarda 17 gün içinde redif taburlarının kuruluşunu tamamladı. Onun çalışmalarından hoşnut kalan II. Mahmut kendisini takdir ve taltif edip diğer idarecilere örnek gösteriyordu 6. Anadolu’nun birçok eyaletlerinde olduğu gibi Sivas ve Sivas’a bağlı Maden-i Hümayun kazalarında da redif teşkilatı hemen kurulmuştu.
Girit kökenliydi. İstanbul’a genç yaşta gelmiş. Bir süre kayıkçılık yaptıktan sonra donanmaya girerek yükselmiş, 10 Kasım 1836 tarihinde II. Mahmud tarafından Kaptan-ı Deryalığa getirilmişti. Mühendishane-i Bahr-i Hümayun binasının genişleterek yeniden inşa edilmesini üstlendi.
OSMANLI’DA MÜŞİRLİK YANİ MAREŞALLİK
Tanzimat döneminden I. Meşrutiyet’e kadar Osmanlı ordusunda müşir sayısı 19’u aşmamış, II. Abdülhamid döneminde 24’e kadar yükselmiş, daha sonra İttihatçıların yaptığı askerî düzenlemeler ve tasfiyeler neticesinde yediye kadar düşürülmüştür. I. Dünya Savaşı’na girildiğinde Osmanlı Ordusu’nda hiç müşir bulunmuyordu. Cumhuriyet döneminde ise ülkemizin iki mareşalinden biri olan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ten sonra Fevzi Çakmak’tır
SONRA NEDEN FİRARİ FEVZİ PAŞA OLDU?
Dünyada en zor şey nedir derseniz, gücü kontrol etmek deriz. Güç zehirlenmesinden sakınmak çok önemlidir. İşte Fevzi Paşa’da ilk önceleri bu hastalığa yakalanır. Osmanlı Donanması’nın Kaptan-ı Derya’lığını yaparken, 1839 yılında firar ederek Osmanlı donanmasını isyan etmiş olan Mısır’a teslim etmesinden dolayı Firari Fevzi Paşa diye de anılmaya başlandı. Ahmet Fevzi Paşa Fatih’de bulunan Ahmediye Camini 2.mahmut döneminde tekrar yaptıran kişidir.
Donanmayı Mısır’a kaçırması detayı:
Padişah II. Mahmud 2 Temmuz 1839 tarihinde Osmanlı ordusunun Nizip’te Mısır ordusu önünde bozguna uğradığı günlerde vefat etti. Yerine tahta çıkan oğlu Abdülmecid henüz 16 yaşındaydı. Osmanlı Devleti’nin bu zor günlerinde Koca Mehmet Hüsrev Paşa padişaha baskı yaparak kendisini sadrazam ilan ettirdi.
Ancak Ahmed Fevzi Paşa’yla Hüsrev Paşa birbirlerine düşmandılar. Sadrazam olan Hüsrev Paşa o sırada Osmanlı donanmasının başında Ege Denizi sularında seyretmekte olan Ahmed Fevzi Paşa’yı İstanbul’a geri çağırdı. Ahmet Fevzi Paşa İstanbul’a ulaştığı zaman idam edileceğinden korktu ve Mısır’a sığınmaya karar verdi. Emrindekilerin çoğuna asıl amacını söylemeden gemilerin tümünü Mısır’a yöneltti ve İskenderiye’de demirleyerek tüm donanmayı Kavalalı Mehmed Ali Paşa’ya teslim etti. Böylece 12 yıl önceki Navarin Deniz Savaşı’nda tamamen yok edilmiş olan Osmanlı donanması bir kez daha yok edilmiş oluyordu.
Osmanlı gemileri uzun süre Mısır’da kaldı. Osmanlı Devleti Mısır’a karşı çok zayıf bir duruma düşmüştü. Abdülmecid 1841 yılında bir ferman imzalayarak Mısır Valiliğinin miras yoluyla Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın ailesinde kalması kabul etti. Böylece Mısır’daki isyan sona erdi. Ahmed Fevzi Paşa Mısır’da 1840 yılı civarında öldü.[